Làm sao để tăng sức đề kháng?

Sức đề kháng là “lá chắn” tự nhiên giúp cơ thể chống chọi với các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài. Trong bối cảnh nhịp sống hiện đại đầy áp lực, việc chủ động tăng cường hệ miễn dịch không chỉ giúp bạn khỏe mạnh hơn mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng thông thường. Theo bà Võ Ngọc Yến Nga – truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông với hơn 20 năm kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng – việc xây dựng sức đề kháng bền vững bắt nguồn từ sự kết hợp hài hòa giữa dinh dưỡng, lối sống và các cách tăng đề kháng hỗ trợ tự nhiên. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những cách thực tế, dễ áp dụng để nâng cao sức đề kháng, dựa trên nguyên tắc Đông y kết hợp khoa học hiện đại.

Dinh dưỡng hỗ trợ tăng sức đề kháng

Chế độ ăn uống đóng vai trò nền tảng trong việc nuôi dưỡng hệ miễn dịch, cung cấp các dưỡng chất thiết yếu để các tế bào miễn dịch hoạt động tối ưu. Khi cơ thể nhận đủ vitamin, khoáng chất và các nhóm chất cân bằng, sức đề kháng sẽ được củng cố, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, virus. Bà Võ Ngọc Yến Nga nhấn mạnh rằng, theo y học cổ truyền, “thực phẩm chính là thuốc bổ hàng đầu”, và việc lựa chọn nguyên liệu tươi sạch sẽ mang lại hiệu quả lâu dài hơn so với các biện pháp tạm thời.

Để thiết lập thực đơn dinh dưỡng khoa học, bạn có thể áp dụng các nguyên tắc sau:

• Ăn uống điều độ đúng giờ, tránh bỏ bữa hoặc giảm cân thiếu khoa học, vì điều này có thể làm suy yếu hệ miễn dịch do thiếu năng lượng.
• Cân bằng đầy đủ 4 nhóm chất cần thiết: tinh bột, đạm, béo và vitamin-khoáng chất, ưu tiên thực phẩm tự nhiên để cơ thể dễ hấp thụ.

Cân bằng 4 nhóm chất để tăng cường sức đề kháng

Việc phân bổ hợp lý các nhóm chất không chỉ duy trì năng lượng hàng ngày mà còn trực tiếp hỗ trợ sản sinh kháng thể và tế bào miễn dịch. Trong Đông y, sự cân bằng âm dương qua dinh dưỡng được coi là chìa khóa để cơ thể tự cân bằng, chống lại “tà khí” – tương đương với các yếu tố gây bệnh trong y học hiện đại. Bằng cách ưu tiên các nguồn thực phẩm giàu dưỡng chất, bạn sẽ giúp hệ miễn dịch hoạt động mượt mà hơn, giảm mệt mỏi và tăng khả năng phục hồi.

Trong đó, cần chú ý bổ sung đầy đủ những thực phẩm có vai trò thiết yếu đối với hệ miễn dịch như:

• Nhóm đạm (Protein): Tham gia sửa chữa tế bào, xây dựng mô và hình thành kháng thể chống lại tác nhân gây hại. Các nguồn giàu protein bao gồm thịt heo nạc, thịt bò nạc, cá hồi, trứng gà ta, đậu phụ và đậu lăng – những nguyên liệu quen thuộc trong bữa ăn Việt Nam, dễ chế biến thành canh hoặc salad.
• Chất béo tốt (Omega-3): Giúp giảm viêm và tăng cường chức năng miễn dịch, có trong cá béo như cá mòi, hạt óc chó, dầu oliu và bơ. Bà Nga khuyên dùng 2-3 lần/tuần để hỗ trợ lưu thông khí huyết.
• Bổ sung nước đầy đủ: Uống 1,5-2 lít nước mỗi ngày qua nước lọc, nước ép trái cây tươi hoặc canh rau củ, vì thiếu nước làm cơ thể mệt mỏi, hệ miễn dịch suy giảm. Theo nghiên cứu, hydrat hóa tốt có thể tăng 20-30% hiệu quả chống oxy hóa.

Những loại vitamin và khoáng chất cần bổ sung để tăng sức đề kháng

Vitamin và khoáng chất hoạt động như “người lính canh gác” cho tế bào, chống lại gốc tự do và hỗ trợ sản xuất tế bào miễn dịch. Trong y học cổ truyền, các dưỡng chất này được ví như “dược thiện” – thực phẩm có tính dược liệu, giúp bồi bổ chính khí. Việc bổ sung đa dạng qua chế độ ăn sẽ mang lại lợi ích toàn diện, giúp cơ thể kháng cự tốt hơn với thay đổi thời tiết hoặc stress.

Các loại cần ưu tiên bao gồm:

• Vitamin E: Chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương; tìm thấy trong hạt hướng dương, hạnh nhân và rau bina.
• Vitamin A: Duy trì lớp bảo vệ da và niêm mạc, tăng cường miễn dịch hô hấp; có trong cà rốt, khoai lang và rau củ lá xanh.
• Vitamin C: Kích thích sản sinh bạch cầu, giảm thời gian hồi phục bệnh; dồi dào trong cam, kiwi, ớt chuông và bông cải xanh – lý tưởng cho trà detox hàng ngày.
• Vitamin D: Hỗ trợ miễn dịch tự nhiên, đặc biệt trong mùa đông; từ cá hồi, trứng và phơi nắng sáng 15 phút/ngày.
• Vitamin B: Chuyển hóa năng lượng, giảm mệt mỏi; trong ngũ cốc nguyên hạt, thịt gà và đậu lăng.
• Sắt: Vận chuyển oxy đến tế bào miễn dịch; từ thịt đỏ nạc, đậu xanh và gan động vật (ăn vừa phải để tránh dư thừa).
• Kẽm: Tăng cường lành vết thương và sản sinh tế bào mới; trong hàu, hạt bí và thịt bò.
• Selen: Chống gốc tự do, hỗ trợ miễn dịch; từ hạt điều, trứng và cá ngừ.

Bên cạnh đó, hãy hạn chế thực phẩm gây hại như đồ chế biến sẵn (mì gói, bánh kẹo công nghiệp), thức ăn nhanh giàu chất béo trans và đồ uống có ga, vì chúng làm suy yếu hệ miễn dịch bằng cách tăng viêm và rối loạn đường huyết.

Thiết lập các thói quen tốt giúp tăng đề kháng

Lối sống lành mạnh là yếu tố then chốt để hệ miễn dịch hoạt động bền vững, vì stress và thiếu ngủ có thể làm giảm 50% khả năng chống bệnh. Bà Võ Ngọc Yến Nga chia sẻ rằng, theo Đông y, “tâm an thì khí huyết thông”, nghĩa là tinh thần thoải mái sẽ hỗ trợ cơ thể tự chữa lành. Xây dựng thói quen hàng ngày không chỉ nâng cao sức khỏe tổng thể mà còn tạo nền tảng lâu dài cho sức đề kháng.

Các thói quen có lợi bao gồm:

• Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, đi ngủ trước 23h để đồng hồ sinh học hoạt động tối ưu.
• Giữ tinh thần thư giãn qua thiền, yoga hoặc tắm nước ấm, tránh căng thẳng kéo dài.
• Duy trì cân nặng lý tưởng để giảm gánh nặng cho hệ miễn dịch.
• Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, rửa tay thường xuyên.
• Thăm khám định kỳ và tiêm chủng theo lịch Bộ Y tế, như vaccine cúm hàng năm.

Các bài tập thể dục tốt cho sức khỏe

Vận động cơ thể kích thích lưu thông máu, tăng sản sinh tế bào miễn dịch và giảm hormone stress. Theo bà Nga, tập luyện nhẹ nhàng giống như “dẫn khí huyết lưu thông”, giúp cơ thể cân bằng âm dương. Chỉ cần 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần, bạn sẽ thấy sức đề kháng cải thiện rõ rệt, từ giảm cảm cúm đến tăng năng lượng.

Các bài tập phù hợp:

• Yoga: Cải thiện hô hấp và giảm stress.
• Đi bộ nhanh: Dễ thực hiện, tăng tuần hoàn.
• Cardio nhẹ: Như nhảy dây hoặc aerobic.
• Đạp xe: Tăng sức bền tim mạch.
• Chạy bộ: Kích thích endorphin tự nhiên.
• Bơi lội: Toàn thân, ít chấn thương.
• Chơi thể thao nhóm: Kết hợp vui vẻ và vận động.

Các công thức đơn giản giúp tăng sức đề kháng

Từ kho tàng Đông y dân gian, các công thức tự nhiên dễ làm tại nhà không chỉ an toàn mà còn giàu hoạt chất hỗ trợ miễn dịch. Bà Nga – với kinh nghiệm từ dòng họ lương y – thường khuyên dùng những bài thuốc này như “bổ trợ hàng ngày”, giúp cơ thể kháng bệnh mà không phụ thuộc thuốc Tây.

• Tỏi ngâm mật ong: Tỏi kháng khuẩn kết hợp mật ong giàu enzyme, dùng 1-2 tép/ngày để tăng kháng thể.
• Trà tía tô: Giàu vitamin C, pha lá tươi uống ấm để phòng cảm cúm.
• Trà đông trùng hạ thảo: Bổ phế, tăng miễn dịch; dùng 5-10g/ngày.
• Siro húng chanh: Trị ho, tăng đề kháng; pha với mật ong cho trẻ em.
• Nước chanh sả gừng: Giải độc, ấm áp; uống sáng để khởi đầu ngày khỏe mạnh.

Tóm lại, tăng sức đề kháng là hành trình kiên trì với dinh dưỡng cân bằng, thói quen tốt và hỗ trợ tự nhiên. Hãy bắt đầu ngay hôm nay để cơ thể luôn sẵn sàng đối mặt thử thách. Nếu cần tư vấn cụ thể, liên hệ Dược Bình Đông để được chuyên gia hướng dẫn.

——————             

Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Võ Ngọc Yến Nga – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

—————————-
Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec, Nhà thuốc Long Châu