Suy nhược cơ thể là tình trạng cơ thể mệt mỏi, thiếu sức sống, thường do khí huyết hư tổn, tạng phủ suy yếu theo quan điểm Y học cổ truyền. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với áp lực cao, nhiều người tìm đến các cây thuốc nam chữa suy nhược để bồi bổ, phục hồi sức khỏe một cách tự nhiên và an toàn. Những vị thuốc này, với nguồn gốc từ thiên nhiên, giúp bổ khí huyết, cường gân cốt, an thần và tăng cường đề kháng, mang lại hiệu quả bền vững mà không gây tác dụng phụ khi sử dụng đúng cách.
Các cây thuốc nam phổ biến điều trị suy nhược cơ thể
Y học cổ truyền Việt Nam và Đông y từ lâu đã sử dụng các cây thuốc nam để khắc phục tình trạng suy nhược, giúp cơ thể lấy lại sự cân bằng và sức sống. Những vị thuốc này thường được kết hợp trong các bài thuốc bổ, tập trung vào việc bổ thận, ích khí, dưỡng huyết, từ đó cải thiện mệt mỏi, yếu sức và tăng cường sinh lực tổng thể.
Câu kỷ tử
Câu kỷ tử, hay còn gọi là quả kỷ tử, là một vị thuốc quý được sử dụng rộng rãi trong các bài thuốc bổ dưỡng. Với khả năng bồi bổ tinh khí huyết, vị thuốc này đặc biệt phù hợp cho những người mệt mỏi, gầy yếu do suy nhược, giúp phục hồi sức khỏe từ bên trong.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt.
- Quy kinh: Phế, Thận, Can.
- Công dụng: Bổ can thận, mạnh gân cốt, nhuận phế táo, từ đó giảm mệt mỏi và tăng cường sức đề kháng.
- Chủ trị: Tình trạng mắt mờ, chân tay yếu mỏi, di mộng tinh liên quan đến suy nhược cơ thể.
Thục địa
Thục địa, được chế biến từ rễ cây địa hoàng, nổi tiếng như một “thần dược” bổ thận và dưỡng huyết. Vị thuốc này hỗ trợ những người bị suy nhược do huyết suy, lo nghĩ quá độ, giúp cơ thể tráng kiện và chống lại mệt mỏi kéo dài.
- Tính vị: Tính hơi ấm, vị ngọt.
- Quy kinh: Tâm, Thận, Can.
- Công dụng: Bổ huyết, bảo vệ thần kinh, chống mệt mỏi và trầm cảm, đồng thời điều kinh sinh tinh.
- Chủ trị: Thận âm suy dẫn đến âm hư nội nhiệt, khát nước, người nóng âm ỉ, bốc hỏa, đổ mồ hôi – các biểu hiện thường gặp ở suy nhược.

Bạch phục linh
Bạch phục linh, hay phục linh, là vị thuốc từ nấm lỗ với tác dụng kiện tỳ an thần. Nó được ưu tiên trong điều trị suy nhược kèm theo mất ngủ, ăn kém, giúp cơ thể phục hồi bằng cách cân bằng tỳ vị và lợi niệu.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt nhạt.
- Quy kinh: Tỳ, Tâm, Thận, Phế.
- Công dụng: Kiện tỳ, an thần, lợi niệu thẩm thấp, giảm chóng mặt và suy nhược.
- Chủ trị: Mất ngủ, tiêu chảy, tỳ hư ăn kém, phù thũng – hỗ trợ cải thiện sức khỏe tổng thể cho người suy nhược.
Hoài sơn
Hoài sơn, còn gọi là củ mài hay sơn dược, là vị thuốc bổ tỳ thận phế vị. Với tính bình dịu, nó giúp bồi bổ cho những người suy nhược do ăn uống kém, tiêu chảy kéo dài, mang lại nguồn năng lượng bền vững.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt.
- Quy kinh: Tỳ, Vị, Thận, Phế.
- Công dụng: Dưỡng vị, bổ thận, bổ tỳ, sinh tân ích phế, chỉ khát.
- Chủ trị: Ăn uống kém, hen do phế hư, tiêu chảy lâu ngày, di tinh, tiểu đường – các vấn đề làm trầm trọng hóa suy nhược.
Mạch môn
Mạch môn, hay mạch môn đông, nổi bật với khả năng dưỡng âm thanh nhiệt. Vị thuốc này từ rễ củ cây lan tiên, giúp an thần và bổ phế, lý tưởng cho suy nhược kèm theo ho khan, mất ngủ do âm hư.
- Tính vị: Tính hàn, vị ngọt, hơi đắng.
- Quy kinh: Tâm, Vị, Phế.
- Công dụng: Dưỡng vị sinh tân, nhuận phế thanh tâm, giảm tâm phiền và tân dịch thương tổn.
- Chủ trị: Phế nhiệt âm hư, ho khan, ho lao, tiêu khát, táo bón – hỗ trợ phục hồi sức sống cho cơ thể suy nhược.
Mẫu đơn bì
Mẫu đơn bì, lấy từ vỏ rễ cây mẫu đơn, có tác dụng thanh huyết nhiệt và tán ứ huyết. Nó giúp giảm các triệu chứng như kinh nguyệt không đều, đau sau sinh, đồng thời hỗ trợ suy nhược do nhiệt tích tụ.
- Tính vị: Tính hơi hàn, vị cay, đắng.
- Quy kinh: Tâm, Can, Thận.
- Công dụng: Thanh huyết nhiệt, tán ứ huyết, trấn kinh giảm đau.
- Chủ trị: Nhiệt nhập doanh phận, lao nhiệt cốt trưng, thổ huyết, kinh bế – cải thiện mệt mỏi do huyết nhiệt ở người suy nhược.
Phòng đảng sâm
Phòng đảng sâm, hay đảng sâm, là vị thuốc bổ trung ích khí từ rễ cây đảng sâm. Nó nâng cao đề kháng, chống mệt mỏi, phù hợp cho suy nhược do tỳ phế hư nhược, giúp cân bằng vỏ não và tăng sức sống.
- Tính vị: Tính bình, vị ngọt.
- Quy kinh: Tỳ, Phế.
- Công dụng: Kiện tỳ ích phế, bổ trung ích khí, cân bằng hoạt động thần kinh.
- Chủ trị: Ăn yếu, phân lỏng, thở dồn, ho suyễn, nội nhiệt tiêu khát – các biểu hiện suy nhược phổ biến.
Nhân sâm
Nhân sâm, vị thuốc quý từ thân rễ cây nhân sâm, được biết đến với công dụng đại bổ nguyên khí. Nó bồi bổ ngũ tạng, định thần ích trí, đặc biệt hiệu quả cho suy nhược kéo dài do khí hư.
- Tính vị: Tính ôn, vị ngọt, hơi đắng.
- Quy kinh: Tỳ, Phế.
- Công dụng: Đại bổ nguyên khí, định thần ích trí, ích huyết sinh tân, làm sáng mắt tăng tuổi thọ.
- Chủ trị: Ho suyễn, khí hư tiêu chảy, nôn mửa, tiêu khát – phục hồi sức khỏe toàn diện cho cơ thể suy nhược.
Linh chi
Linh chi, hay nấm linh chi, là “tiên thảo” với tác dụng thanh nhiệt giải độc. Theo y học hiện đại, nó tăng tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi, ổn định huyết áp, hỗ trợ thần kinh cho người suy nhược.
- Tính vị: Tính hàn, vị đắng.
- Quy kinh: Tâm, Phế, Can, Thận.
- Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, tăng cường tuần hoàn, chống đau đầu mất ngủ.
- Chủ trị: Mất ngủ hay quên, hư hen suyễn, viêm gan phục hồi – giúp cơ thể lấy lại sự cân bằng.
Ngoài ra, các cây thuốc nam trị suy nhược khác như liên nhục, hoàng tinh, viễn chí, hoàng kỳ, long nhãn, thạch hộc, toan táo nhân cũng được sử dụng để bổ trợ, tập trung vào việc an thần, ích khí và dưỡng âm, góp phần khắc phục suy nhược một cách toàn diện.
Tại Dược Bình Đông, chúng tôi kết hợp các vị thuốc nam này trong các sản phẩm bổ dưỡng như siro hoặc viên nang, được bào chế theo công thức cổ truyền nhằm hỗ trợ phục hồi sức khỏe hiệu quả, giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận lợi ích từ thiên nhiên mà vẫn đảm bảo chất lượng và an toàn.
Bài viết được tham vấn bởi Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, với kinh nghiệm phong phú trong điều trị các vấn đề bổ dưỡng. Bà nhấn mạnh rằng, việc sử dụng cây thuốc nam cần theo chỉ dẫn của thầy thuốc để đạt hiệu quả tối ưu, tránh tự ý kết hợp có thể dẫn đến mất cân bằng.
——————
Tác giả: Bà Võ Ngọc Yến Nga, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các vấn đề về bổ dưỡng.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y tại Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường Phú Định, TP.HCM
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thành Hiếu – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Nguồn tham khảo: Healthline, Hello Bacsi, Vinmec, Medlatec, Nhà thuốc Long Châu
